10o Συνέδριο ΙΕΛΚΑ: H αγορά των FMCG στην πορεία προς το 2030
Με πολυάριθμη και ουσιαστική συμμετοχή στελεχών του κλάδου των σούπερ μάρκετ και των προμηθευτικών επιχειρήσεων (άνω των 250 συνέδρων), πραγματοποιήθηκε στις 10 Οκτωβρίου το 10ο Συνέδριο ΙΕΛΚΑ. Τόσο το περιεχόμενο των εισηγήσεων όσο και οι ερωτήσεις του κοινού απέδειξαν πως η προαγωγή της καινοτομίας σε όλα τα πεδία, η επένδυση στην τεχνολογία και η συνεχής προσαρμογή στις νέες τάσεις που αφορούν τη διατροφή, το περιβάλλον, αλλά και την αγοραστική εμπειρία συνολικά, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την πρόοδο των επιχειρήσεων του κλάδου και τη διασφάλιση της παρουσίας τους στο μέλλον.
Στην εισαγωγική του ομιλία ο κ. Κωνσταντίνος Μαχαίρας, πρόεδρος του ΙΕΛΚΑ, έφερε στο προσκήνιο όχι μόνο την εικόνα του λιανεμπορίου τροφίμων τη δεκαετία που διανύουμε, αλλά και τις μελλοντικές προκλήσεις. Μεταξύ άλλων, τόνισε πως οι μεγάλες δυνάμεις του κλάδου, όπως η Walmart, ενισχύουν τη digital παρουσία τους, ακόμη και εξαγοράζοντας σχετικές εταιρείες όταν δεν διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνολογία, ενώ νέοι παίκτες-ισχυροί ανταγωνιστές προκύπτουν μέσω της επέκτασης των δραστηριοτήτων γνωστών κολοσσών στο online λιανεμπόριο (πχ Google), αλλά και στον χρηματοοικονομικό τομέα (financial retail). Σύμφωνα με τον κ. Μαχαίρα, οι νέες τεχνολογίες και οι εφαρμογές τους (AI, ΙοΤ, 3D printers, cryptocurrency κλπ), καθώς και η μετακίνηση πληθυσμών (την επόμενη δεκαετία προβλέπεται πως πάνω από το 70% του πληθυσμού θα ζει σε πόλεις και το 50% σε πόλεις άνω των 10.000 κατοίκων), είναι οι δύο πιο σημαντικοί παράγοντες που θα καθορίζουν το μέλλον του κλάδου. Παράλληλα, τόνισε πως, σε αντίθεση με το παρελθόν, όπου το λιανεμπόριο στηρίχθηκε στην πυκνότητα του δικτύου καταστημάτων, αλλά και στη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας, σήμερα πρέπει να στοχεύσει στην προσφορά ξεχωριστής αγοραστικής εμπειρίας, υλοποιώντας μια πελατοκεντρική στρατηγική.
Όσο για το 2030, η κλιματική αλλαγή (από τους στόχους που θέσαμε για το περιβάλλον δεν πετύχαμε ούτε έναν τα τελευταία χρόνια, είπε χαρακτηριστικά), το ζήτημα της έλλειψης νερού και τροφής, η γήρανση του πληθυσμού και η συνολική αύξησή του, συγκαταλέγονται, είπε ο κ. Μαχαίρας, μεταξύ των θεμάτων που πρέπει να απασχολούν από σήμερα τον κλάδο, ώστε να κινηθεί προς τη σωστή κατεύθυνση. Ανέφερε παραδειγματικά τις αλλαγές της σύνθεσης του πληθυσμού σε πολλές χώρες, που επηρεάζει σημαντικά και τα ζητήματα των επιλογών διατροφής.
Οι προκλήσεις της επόμενης δεκαετίας
Ποιες είναι οι προκλήσεις της δεκαετίας που έρχεται και πώς ανταποκρίνονται οι επιχειρήσεις του κλάδου; Σε αυτό το ερώτημα απάντησαν οι ομιλητές της πρώτης ενότητας του συνεδρίου. Ο Gerardo Mazzeo, Global Innovation Lead, Nestlé SA, παρουσίασε τη στρατηγική που έχει επιλέξει ο όμιλος για να διασφαλίσει την πρωτοπορία στην παρουσίαση καινοτόμων προϊόντων, ειδικότερα σήμερα που στα τρόφιμα υπάρχουν πολλές νέες τάσεις (naturally healthy, lactose free, gluten free, plant based, protein, organic προϊόντα). Η απάντηση της εταιρείας στην ανάγκη για ευελιξία και αποτελεσματικότητα, σε ό,τι αφορά την παραγωγή καινοτομίας, στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: τις εσωτερικές διαδικασίες R&D, τις εξωτερικές και τον πυλώνα Open Innovation (αρμοδιότητας του Gerardo). Ο ομιλητής αναφέρθηκε ειδικότερα στην πλατφόρμα Henri, πυρήνα του προγράμματος που συνδέει τις πιο δυναμικές και αποτελεσματικές start-up με τους πόρους και την εμπειρία της Nestlé.
Βάσει αυτής, η εταιρεία έχει ήδη χρηματοδοτήσει projects σε διαφορετικούς τομείς, από τον σχετικό με τη βελτίωση της επαφής με τον επισκέπτη του site, έως τη μετατροπή της συσκευασίας σε μέσο που δημιουργεί εμπειρία στον πελάτη. Η εγγραφή των ενδιαφερόμενων στο πρόγραμμα γίνεται online και τα επιλεγμένα έργα χρηματοδοτούνται με ποσό 50.000 δολαρίων. Μεταξύ των νέων project που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα (18), υπάρχει και η παρουσία της Ελλάδας (με τη bespot). Μέχρι στιγμής έχουν χρηματοδοτηθεί 18 projects. Κλείνοντας την ομιλία του ο Gerardo παρουσίασε τις 5 σημαντικότερες τάσεις της αγοράς. Αναφέρθηκε στις νέες δυνατότητες εμβάθυνσης σε δεδομένα και την αξιοποίησή τους, ώστε να είναι εφικτή ακόμη και η απευθείας αναπλήρωση των προϊόντων στο σπίτι ή ακόμη και στο ψυγείο του καταναλωτή, αλλά και στην προσαρμογή των brands στις προσωπικές ανάγκες κάθε πελάτη με μικρότερες, στοχευμένες σειρές προϊόντων. Επίσης, μίλησε για την εξέλιξη της «έξυπνης» τεχνολογίας, που όχι μόνο θα διευκολύνει την αγορά προϊόντων όπως, όποτε και όπου επιθυμεί ο καταναλωτής, αλλά θα αλλάξει και το brand marketing, εφόσον η τοποθέτηση των προϊόντων θα γίνεται σε πολλαπλά κανάλια. Ακόμη, αναφέρθηκε στη μετατροπή των καταστημάτων σε χώρους έκθεσης των προϊόντων (showrooms) και δημιουργίας αγοραστικών εμπειριών. Τέλος, σημείωσε την ανάπτυξη των ρομποτικών εφαρμογών και της τεχνητής νοημοσύνης, με ταυτόχρονη όμως μείωση των θέσεων εργασίας.
Για τη σημαντική πρόκληση που αφορά την παραγωγή και κατανάλωση τροφίμων με τρόπο ώστε να μην επιβαρύνεται ο πλανήτης, αλλά και η υγεία των πολιτών, μίλησε η Ludovica Principato, ερευνήτρια του Barilla Center for Food and Nutrition (BCFN). Δίνοντας έμφαση στο χάσμα μεταξύ υπέρβαρων ατόμων και κατοίκων του πλανήτη που υποφέρουν ή πεθαίνουν από την πείνα (2,1 δισ. άτομα έναντι 821 εκατ. αντίστοιχα), στη σπατάλη τροφίμων (πάνω από 1,3 δισ. τόνοι τροφίμων καταλήγουν στα σκουπίδια, ποσότητα ικανή να θρέψει τα 821 εκατ. ανθρώπους που πεινούν), αλλά και στο ζήτημα της ραγδαίας αύξησης του πληθυσμού (το 2050 θα χρειαζόμαστε πόρους 3 πλανητών για να επιβιώσουμε), αναφέρθηκε στον ρόλο της βιομηχανίας για την αντιμετώπιση των σχετικών προβλημάτων. Ειδικότερα, μίλησε για την ανάγκη ενημέρωσης και υιοθέτησης των SDG (Sustainable Development Goals των Ηνωμένων Εθνών), με τρόπο ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν να συνεργάζονται, να μετρούν και να καταγράφουν τα αποτελέσματα των σχετικών αποφάσεων και πρωτοβουλιών.
Η πρώτη ενότητα ολοκληρώθηκε με την ομιλία του Antro Saila, Vice President Sustainability and Save Food, World Packaging Organization, σχετικά με τον ρόλο της συσκευασίας στην κυκλική οικονομία. Όπως τόνισε, ο στόχος της μετάβασης από τη λογική της χρησιμοποίησης και της απόρριψης αγαθών ή πρώτων υλών, στη λογική της επαναχρησιμοποίησης και τελικά της ανακύκλωσης είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον των οικονομιών, αλλά και του περιβάλλοντος. Η συμβολή της συσκευασίας σε αυτή την πορεία είναι ιδιαίτερα σημαντική και εκδηλώνεται μέσω της εξέλιξης των υλικών, αλλά και των διαδικασιών αποκομιδής, επεξεργασίας και επαναχρησιμοποίησης, με ιδιαίτερη βαρύτητα στα reverse logistics. Το ζήτημα των πλαστικών, αποτελεί, σύμφωνα με τον ομιλητή, τη μεγαλύτερη πρόκληση σε αυτή την προσπάθεια. Στον τομέα της ανακύκλωσης, το πλαστικό υπολείπεται σημαντικά έναντι άλλων υλικών που χρησιμοποιούνται στη συσκευασία. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν θεσπιστεί οι στόχοι και οι οδηγίες της ΕΕ (έως το 2030 όλες οι πλαστικές συσκευασίες στην ευρωπαϊκή αγορά θα πρέπει να είναι ή επαναχρησιμοποιούμενες ή ανακυκλώσιμες με αποδοτικό τρόπο). Ο ομιλητής τόνισε πως για την επίτευξη του συνόλου των στόχων υπάρχει σχετική κινητοποίηση προς αυτή την κατεύθυνση, κυρίως κάτω από την πίεση των πολιτών για λήψη μέτρων για το περιβάλλον. Αλλά η πίεση του χρόνου είναι μεγάλη και απαιτεί από τους πολιτικούς και όσους συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων να αποδείξουν στους πολίτες πως πράγματι ενδιαφέρονται και είναι διατεθειμένοι να πάρουν τα κατάλληλα μέτρα. Παράλληλα, διατύπωσε την άποψη πως η έλλειψη συντονισμού και μελέτης των συνεπειών κάθε λαμβανόμενης απόφασης μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα κόστη για τους παραγωγούς στην Ευρώπη, με συνακόλουθη μείωση της ανταγωνιστικότητας και μεγαλύτερη επιβάρυνση του περιβάλλοντος, καθώς η βιομηχανία θα αναπτύσσεται σε χώρες εκτός ΕΕ. Όσο για τις συσκευασίες του μέλλοντος, παρουσίασε ορισμένες από τις εναλλακτικές προτάσεις, όπως οι βιοδιασπώμενες ή και οι κατά 100% ανακυκλούμενες συσκευασίες ή οι συσκευασίες που παράγονται από ανανεώσιμες πρώτες ύλες (bio-based).
Προς το online λιανεμπόριο FMCG
Η αγορά της παράδοσης FMCG στο σπίτι αναμένεται να συνεχίσει να αναπτύσσεται με διψήφια ποσοστά τα επόμενα χρόνια, δήλωσε ο Mikhail Filippov, CIS Retail Performance Improvement Group Director, EY. Σε αυτό το πλαίσιο, η σημαντικότερη πρόκληση που καλούνται σήμερα να αντιμετωπίσουν οι λιανέμποροι είναι η εξυπηρέτηση των παραγγελιών με τέτοιο τρόπο, ώστε να ξεπερνιούνται δύο από τα σημαντικότερα ζητήματα: το υψηλό κόστος και η παράδοση σε ώρες που βολεύουν τους πελάτες. Ο Mikhail ανέλυσε το case study της αξιοποίησης των λύσεων που σχεδίασε η ΕΥ για τη ρωσική αλυσίδα Azbuka Vkusa, με δίκτυο μεσαίων σούπερ μάρκετ και convenient stores σε δύο μεγάλες ρωσικές πόλεις των 20 εκατ. κατοίκων. Αναβαθμίζοντας το website, την in-store τεχνολογία και τα διαθέσιμα μέσα παράδοσης και αξιοποιώντας τα καταστήματα ως σημεία συγκέντρωσης της παραγγελίας, η αλυσίδα κατάφερε να εξυπηρετεί παραγγελίες σε μειωμένο χρόνο και με αυξημένο περιθώριο κέρδους. Ο ομιλητής, αναφέροντας πως το last mile αφορά το 60%-80% του κόστους εξυπηρέτησης online παραγγελιών, πρότεινε ως την πιο συμφέρουσα λύση το outsourcing της διανομής. Μάλιστα, κάλεσε τους λιανέμπορους στη χώρα μας να προβληματιστούν για τη δυνατότητα ανάληψης μιας από κοινού σχετικής πρωτοβουλίας, ώστε να υπάρχει οικονομία κλίμακος.
Από την πλευρά του ο Dom Gains, Senior Industry Manager, Google UK, παρουσίασε στοιχεία για την ανάπτυξη του online λιανεμπορίου και ειδικότερα για τις τάσεις και τα ενδιαφέροντα που αποκαλύπτουν οι αναζητήσεις των καταναλωτών στο διαδίκτυο. Οι πιο δημοφιλείς αναζητήσεις, είπε, αφορούν τη δυνατότητα παραλαβής αγορών την ίδια μέρα (same day delivery) και το εάν ένα κατάστημα είναι ανοιχτό (now open). Όσο για την υγιεινή διατροφή, οι αναζητήσεις των καταναλωτών είναι ενδεικτικές της ανάπτυξης της σχετικής τάσης και ειδικότερα σε ό,τι αφορά προϊόντα free from (χωρίς γλουτένη, λακτόζη κλπ). Δεν είναι τυχαίο πως 26 από τα 50 clicks σε διαφημίσεις με κάποιο κίνητρο αγοράς, έχουν ως περιεχόμενο μια πρόταση υγιεινής διατροφής.
Ο κ. Μιχάλης Καρυπίδης, E-Business Consultant της Convert Group, έκλεισε τη δεύτερη ενότητα του συνεδρίου, παρουσιάζοντας τη νέα πλατφόρμα της εταιρείας eRetail Content, που δίνει τη δυνατότητα στις εταιρείες καταναλωτικών αγαθών να διαχειρίζονται εύκολα και αποτελεσματικά την παρουσία τους στα ηλεκτρονικά ράφια. Μερικές από τις λειτουργικότητες που προσφέρει το eRetail Content στα brands είναι ο εύκολος διαμοιρασμός και η παρακολούθηση του περιεχομένου τους στα ηλεκτρονικά καταστήματα (με notifications κάθε φορά που το περιεχόμενο ανανεώνεται), η αναλυτική παρακολούθηση των τιμών, εκπτώσεων, καθώς και της διαθεσιμότητας των προϊόντων τους σε ηλεκτρονικά καταστήματα, αλλά και η λεπτομερής παρακολούθηση των digital marketing ενεργειών τους και των ανταγωνιστών τους, σε Google Ads, newsletters, on-site display banners, social media και διαγωνισμούς. Σημείωσε δε πως η πρώτη εταιρεία που εμπιστεύθηκε το eRetail Content ήταν η Procter & Gamble.
Λιανεμπόριο τροφίμων – FMCG – Διατροφή
Την άμεση σύνδεση των σύγχρονων τάσεων της διατροφής με τις στρατηγικές επιλογές της αγοράς ανέλυσαν οι ομιλητές της τρίτης ενότητας. Ο γενικός διευθυντής του ΙΕΛΚΑ, κ. Λευτέρης Κιοσές, παρουσίασε την έρευνα του Ινστιτούτου (Σεπτέμβριος 2019), που αφορούσε τις αγοραστικές προτιμήσεις των Ελλήνων στα προϊόντα διατροφής, καταγράφοντας τις εξής σημαντικές τάσεις: ανάπτυξη της χορτοφαγικής διατροφής (έχει χαμηλά ποσοστά, αλλά προοπτικές ανάπτυξης), αναζήτηση εναλλακτικών τροφίμων (όπως τα χορτοφαγικά burger, η σόγια κλπ), η αναζήτηση νέων γεύσεων, σνακ και εύκολου φαγητού (το 71% δηλώνει πως του αρέσει να ανακαλύπτει νέες γεύσεις, το 29% πως η ποικιλία από διαφορετικές κουζίνες είναι σημαντική για τη διατροφή του, το 32% αντικαθιστά κύρια γεύματα με snak λόγω έλλειψης χρόνου και το 29% δυσκολεύεται να βρει κάτι για night snacking, στοιχείο που ήδη αξιοποιούν εταιρείες, παρουσιάζοντας νέες προτάσεις), η σύνδεση της υγείας με τη διατροφή (το 89% θεωρεί πως το φαγητό που μαγειρεύεται στο σπίτι είναι πιο υγιεινό από αυτό που αγοράζεται εκτός σπιτιού), η αύξηση της σημασίας των social media (το 59% μαγειρεύει έχοντας ανοιχτό το κινητό ή το tablet για να το συμβουλεύεται), η ματαιοδοξία, που οδηγεί σε κοινοποίηση κάθε καθημερινής κίνησης στο διαδίκτυο και τέλος, το ενδιαφέρον για την κλιματική αλλαγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη (προδημοσίευση της έρευνας είχε γίνει στο σελφ σέρβις Οκτωβρίου, σελ. 38). Ο ομιλητής ολοκλήρωσε την εισήγησή του, δηλώνοντας πως τις απαντήσεις για τη συμπεριφορά των καταναλωτών του αύριο δεν πρέπει να τις περιμένει η αγορά από τους ίδιους, αλλά απαιτείται να τις αναζητήσει αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα μέσα τού σήμερα.
Από την πλευρά της η κ. Μαρία Μερμήγκη, Consumer insights Account Manager της Nielsen Greece, αναφέρθηκε στην τάση για υγιεινή διατροφή, τονίζοντας πως δεν πρόκειται για μια περαστική μόδα, αλλά για μια τάση με μέλλον. Αναλύοντας τις παραμέτρους που την ενίσχυσαν (γήρανση πληθυσμού, σοβαρές ασθένειες που σχετίζονται με τη διατροφή, η πεποίθηση πως η τροφή είναι φάρμακο κλπ), παρουσίασε την πολυσυμμετοχική έρευνα BIOS.O της Nielsen που διερεύνησε τις διατροφικές συνήθειες και τάσεις στο γενικό αστικό κοινό ηλικίας 18-65, σε δείγμα 1.200 ατόμων. Απόρροια της έντονης εκφρασμένης ανησυχίας για την υγεία, είπε η κ. Μερμήγκη, είναι η τάση των Ελλήνων να κάνουν διατροφικές επιλογές που θα συμβάλλουν στην πρόληψη νοσογόνων καταστάσεων (6 στους 10 δηλώνουν ότι ακολουθούν μια συγκεκριμένη διατροφή). Επίσης, μέσω των στοιχείων πωλήσεων της Nielsen καταγράφεται διψήφια αύξηση των πωλήσεων σε όγκο και σε αξία σε σχέση με το 2017 στις κατηγορίες ζυμαρικά χωρίς γλουτένη, γιαούρτι και γάλα χωρίς λακτόζη. Σημαντικό είναι και το εύρημα πως η κατηγορία των βιολογικών προϊόντων παρουσιάζει αξιοσημείωτη ανάπτυξη, σε αντίθεση με την πτωτική της τάση τα προηγούμενα χρόνια. Κλείνοντας, η ομιλήτρια αναφέρθηκε στο ότι 5 στους 10 καταναλωτές δηλώνουν πως οι ανάγκες τους δεν πληρούνται από την υπάρχουσα γκάμα προϊόντων και τόνισε ότι, με δεδομένη τη δυναμική της τάσης για υγιεινή διατροφή, υπάρχει περιθώριο για ανάπτυξη νέων προϊόντων, που θα βρουν εύκολα μια θέση στο καλάθι του καταναλωτή.
Κυκλική οικονομία- τεχνολογία-εταιρική κουλτούρα
Το ζήτημα της κυκλικής οικονομίας εξετάστηκε από τους δύο ομιλητές της επόμενης ενότητας. Ο κ. Βασίλης Ζεϊμπέκης, Executive Advisor, OPTILOG Advisory Services, παρουσίασε τα αποτελέσματα έρευνας για την υφιστάμενη κατάσταση στα logistics λιανεμπόρων και προμηθευτών, όπου καταγράφονται και οι ανάγκες για ψηφιακό εκσυγχρονισμό. Συμπερασματικά ανέφερε πως «οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες ως προς τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό είναι η έλλειψη ψηφιακής κουλτούρας, το υψηλό κόστος απόκτησης τεχνολογιών logistics 4.0, καθώς και η έλλειψη δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού».
Η παρουσίασή του έκλεισε με την επισήμανση πως ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν εξαρτάται μόνο από την τεχνολογία, αλλά και από διαδικασίες, ανθρώπους και συνεργάτες.
Για τον ρόλο της ανακύκλωσης συσκευασιών και την προσαρμογή των επιχειρήσεων στην απαίτηση για επιλογές βιώσιμης ανάπτυξης και υιοθέτησης των κατευθύνσεων και νομοθετημάτων για την κυκλική οικονομία, τοποθετήθηκε ο κ. Γιάννης Σιδέρης, διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ). Το θέμα της ομιλίας του αναπτύσσεται στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στο σελφ σέρβις και δημοσιεύεται στο παρόν τεύχος (σελ. 32).
Οι επιχειρήσεις FMCG και οι δράσεις τους στην Ελλάδα
Τον τρόπο με τον οποίο έχει επιλέξει να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της επόμενης δεκαετίας παρουσίασαν μέσω των εισηγήσεών τους εκπρόσωποι εταιρειών του κλάδου των FMCG. Η πρώτη εισήγηση ήταν του κ. Γιάννη Βίδρα, Commercial Excellence Manager GR & CY, Coca Cola. Ο κ. Βίδρας τόνισε πως οι επιχειρήσεις απευθύνονται σήμερα σε έξι διαφορετικές γενιές (με την εμφάνιση και της γενιάς Α, των γεννημένων μετά το 2010). Οι επιχειρήσεις πρέπει να μιλήσουν τη γλώσσα της κάθε γενιάς, που έχει πολύπλοκη συμπεριφορά και συνυπάρχει με όλες τις άλλες, δήλωσε. Παράλληλα, αναφέρθηκε και στις αλλαγές στον τρόπο εργασίας (έως το 2025 σε ποσοστό 50% θα εργαζόμαστε χωρίς να απαιτείται η φυσική μας παρουσία στον χώρο εργασίας, τόνισε), ενώ αναφέρθηκε και στον σύγχρονο τρόπο διερεύνησης των αγοραστικών συνηθειών, όχι πλέον με τις κλασικές ομαδοποιήσεις, αλλά με την κατανομή των καταναλωτών σε «φυλές» βάσει τάσεων που ακολουθούν (πχ ενδιαφέρον για τον αθλητισμό, υγιεινή διατροφή κλπ).
Ο κ. Μανώλης Ρεπάνης, διευθυντής διασφάλισης ποιότητας- έρευνας & ανάπτυξης, Μέλισσα Κίκιζας, ανέφερε νέες τάσεις των τελευταίων ετών που κερδίζουν το ενδιαφέρον των καταναλωτών, ενώ αποτελούν βιώσιμη λύση και για τη βιομηχανία (χρήση εντόμων στην παραγωγή ζωοτροφών και τροφίμων, αξιοποίηση νέων υλών, όπως τα φύκια στην παραγωγή οσπρίων, δημιουργία κρέατος στο εργαστήριο κλπ) και μίλησε για πρωτοβουλίες της εταιρείας ώστε να επιτευχθεί η μείωση της κατανάλωσης νερού (- 20%) και ενέργειας με την αντικατάσταση φωτισμού με led, την παύση λειτουργίας ενεργοβόρου μηχανής, τη συμπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (μέρος της ενέργειας θα προέρχεται σύντομα από ιδιοπαραγόμενη ενέργεια, άρα καθόλου από λιγνίτη) όσο και για την παρουσίαση νέων προϊόντων με έμφαση στην υγιεινή διατροφή.
Τέλος, ο κ. Λευτέρης Μάκρας, διευθυντής έρευνας & ανάπτυξης, Ε.Ι. Παπαδόπουλος, αναφέρθηκε στην αξιοποίηση της Πανελλαδικής Μελέτης Διατροφής και Υγείας (ΠΑΜΕΔΥ), που διενεργήθηκε από το Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου, του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, για τη δημιουργία καινοτόμων προϊόντων, που συνδυάζουν την κάλυψη των αναγκών διατροφής με την προαγωγή της υγείας. Η εταιρεία έδειξε ενδιαφέρον για τη δημιουργία ενός εμπλουτισμένου ψωμιού με βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία, στα οποία ο πληθυσμός παρουσιάζει χαμηλή πρόσληψη και ζήτησε από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο να της προτείνει τα στοιχεία με τα οποία πρέπει να γίνει ο εμπλουτισμός. Από αυτή τη συνεργασία προέκυψαν καινοτόμα νέα προϊόντα στην κατηγορία του ψωμιού, με σίδηρο, ασβέστιο, βιταμίνη D και φολικό οξύ. Η συνεργασία με το Πανεπιστήμιο επισημαίνεται στη συσκευασία των προϊόντων και, όπως δήλωσε ο κ. Μάκρας, εκτιμάται από τους καταναλωτές.
Οι εργασίες του συνεδρίου ολοκληρώθηκαν με την παρουσίαση από τον καθηγητή κ. Γ. Δουκίδη, επιστημονικού συμβούλου του ΙΕΛΚΑ, των αποτελεσμάτων της έρευνας που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των συνέδρων, οι οποίοι κλήθηκαν να κατατάξουν τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι εταιρείες στην πορεία τους προς το 2030. Η εκτεταμένη χρήση νέων τεχνολογιών (πχ IoT, AI), οι online αγορές από τους καταναλωτές και οι νέες διατροφικές συνήθειες συγκέντρωσαν τα υψηλότερα ποσοστά, με τις δύο πρώτες προκλήσεις να έχουν ίδιο ποσοστό, 16,28%, και η τρίτη να ακολουθεί σε μικρή απόσταση, με 15,12%.
Αναδεικνύοντας την καινοτομία μέσω των start-up
Την αξιολόγηση και χρηματοδότηση επιχειρήσεων σε pre-seed και seed στάδια που δραστηριοποιούνται στον χώρο της πληροφορικής, του ηλεκτρονικού επιχειρείν και στον ευρύτερο τεχνολογικό τομέα, καθώς και την ανάδειξη του δυναμικού προς επιχειρηματική αξιοποίηση που υπάρχει στα ελληνικά Πανεπιστήμια και τα Ερευνητικά Κέντρα, έχει ως στόχο το UNI.Fund, μια πρωτοβουλία για την οποία μίλησε στο κοινό του συνεδρίου η Κατερίνα Πραματάρη, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και partner του συγκεκριμένου fund. Ήδη το Uni.Fund έχει χρηματοδοτήσει 21 επενδυτικά πλάνα και έχουν επενδυθεί 8 εκατ. ευρώ από το κεφάλαιο των 30 εκατ. ευρώ που διαχειρίζεται. Στο συνέδριο ανακοινώθηκε και η χρηματοδότηση της bespot, start-up, που δραστηριοποιείται στον κλάδο του Location Intelligence.
Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η πρωτοβουλία του ΙΕΛΚΑ για τη διοργάνωση του διαγωνισμού RISE, που έχει ως στόχο την ανάδειξη, υλοποίηση και προώθηση καινοτόμων ιδεών, που επικεντρώνονται στο βιώσιμο λιανεμπόριο τροφίμων και τα FMCG. Εκπρόσωποι των 10 start-up που προκρίθηκαν στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, από τις 25 που είχαν δηλώσει συμμετοχή, παρουσίασαν, υπό τον συντονισμό του καθηγητή κ. Γιώργου Δουκίδη, τις προτάσεις τους.
Ο κ. Φίλιππος Ζεμπίλας παρουσίασε την πρόταση της 12Gods. Πρόκειται για την υλοποίηση της καινοτόμου ιδέας αξιοποίησης συστήματος κάψουλας, αντίστοιχου του καφέ, για την παραγωγή αφεψημάτων με ελληνικά βότανα (4 διαφορετικά χαρμάνια). Η κάψουλα έχει σχεδιαστεί με τρόπο ώστε να δίνει το επιθυμητό αποτέλεσμα σε 12’’. Ακολούθησε ο κ. Βασίλης Σιώρος, της ArbusTech, με το project που απευθύνεται στη B2B αγορά του ελαιολάδου, προτείνοντας μια μέθοδο μετατροπής του σε σκόνη, ώστε να είναι εύκολη η μεταφορά και η αποθήκευσή του και κυρίως να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τη βιομηχανία για την αντικατάσταση των trans λιπαρών (πχ σε σούπα σε σκόνη ή σε dressings σαλατών). Ο Λέων Γαβαλάς, αναφέρθηκε στην εφαρμογή της BeSpot, μέσω της οποίας υπάρχει η δυνατότητα συλλογής και ανάλυσης δεδομένων για την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών και διενέργειας στοχευμένων προωθητικών ενεργειών. Παίρνοντας τον λόγο, η Μαρία Κατσούλη παρουσίασε το Go fruity, μια πρόταση που αφορά τη συσκευασία σαλάτας φρεσκο-τεμαχισμένων φρούτων (μήλο, αχλάδι, ανανάς, μάνγκο, ροδάκινο, βερίκοκο και κεράσι), επικαλυμμένων με εδώδιμες μεμβράνες, σε συσκευασία υπό τροποποιημένη ατμόσφαιρα (πρόκειται για έργο που υλοποιήθηκε από ομάδα του Εργαστηρίου Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ). Το προϊόν θα διατίθεται στην αγορά σε ατομική συσκευασία των 100γρ.
Η Ελένη Γώγου μίλησε για τα Natural Food Additives, τα νέα συστατικά που προτείνονται για την ανάπτυξη νέων και τη βελτίωση υπαρχόντων τροφίμων, στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης. Πρόκειται για βιοενεργά συστατικά, με πολλαπλές βιολογικές δράσεις, που προέρχονται από μεταποίηση αρωματικών φυτών ελληνικής βιολογικής καλλιέργειας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε τρόφιμα και καλλυντικά. Ο Mάνος Σμυρλάκης, παρουσίασε τη νέα πρόταση μη αλκοολούχου ποτού, στην κατηγορία των functional flavored water. Πρόκειται για το ΝΟΜΑΔΑ Honey Soda, που περιέχει ανθρακούχο νερό, μέλι και λεμόνι και εδώ και έναν χρόνο κυκλοφορεί σε τέσσερις χώρες. Έναν καινοτόμο τρόπο συσκευασίας και μεταφοράς φυτών παρουσίασε ο κ. Βασίλειος Τσίπας. Πρόκειται για το PlantBox, που επιμηκύνει τη ζωή των φυτών χωρίς νερό και ήλιο, με φυσικό τρόπο, δίνοντας τη δυνατότητα αποστολής τους ακόμη και σε απομακρυσμένες περιοχές (πχ αποστολή online παραγγελίας σε άλλη ήπειρο). Ο Κωνσταντίνος Αστρίδης, αναφέρθηκε στο RECYCGLOBE, την καινοτόμο πλατφόρμα διαχείρισης απορριμμάτων και ανακύκλωσης στον αστικό ιστό, που στηρίζεται στη λειτουργία αισθητήρων πλήρωσης κάδων. Η πλατφόρμα δίνει τη δυνατότητα εκπόνησης προγραμμάτων ανταποδοτικής ανακύκλωσης και επιτρέπει, όπως ανέφερε ο ομιλητής, τη μείωση έως και κατά 60% του κόστους διαχείρισης. Το σχετικό έργο ήδη υλοποιείται στους δήμους Ηλιούπολης και Νέας Σμύρνης)
Τέλος, η Ευαγγελία Σωτηροπούλου, παρουσίασε τα καλλυντικά Oinosporos, για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιούνται υποπροϊόντα σταφυλιού. Με την αξιοποίηση του σταφυλέλαιου και με πετιμέζι, δημιουργήθηκε η συγκεκριμένη σειρά, που κυκλοφορεί σε οικολογική συσκευασία. Τα προϊόντα έχουν ήδη τοποθετηθεί σε concept stores και σε άλλα σημεία λιανικής προϊόντων περιποίησης. Τέλος, ο κ. Δουκίδης μίλησε και για το project της ομάδας που δημιούργησε τα Chestnicks (η ομάδα δεν μπορούσε να παρευρεθεί στο συνέδριο, λόγω συμμετοχής της στην έκθεση ANUGA, όπου θα παρουσίαζε το προϊόν). Πρόκειται για μπισκότα χωρίς γλουτένη, με μοναδικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, που παράγονται με αλεύρι κάστανου (η παραγωγή γίνεται από την ίδια την ομάδα). Τα μπισκότα κυκλοφορούν σε συσκευασία από βιοδιασπώμενα υλικά.
